Reküperatör nedir? Nasıl çalışır?

REKÜPERATÖR NEDİR ?

Reküperatör, havadan havaya ısı transferi sağlayan ısı geri kazanım sistemidir. Başka bir ifadeyle sıcak gazın içerdiği ısı enerjisinin daha soğuk bir havaya geçmesine olanak sağlayan ekipmana reküperatör denir.

NASIL ÇALIŞIR ?

Reküperatörde giren ve çıkan hava akımları bir cidar ile birbirinden ayrılır. İki hava akımının sıcaklık değerleri birbirinden farklı olduğu sürece, daha sıcak olan hava akımındaki ısı, cidar üzerinden daha soğuk olan hava akımına transfer edilir. Yani, ısı sıcak bölgeden soğuk bölgeye hareket eder. Böylece sıcak ve kirli havadaki ısı soğuk ve temiz havaya transfer edilir veya tam tersi gerçekleşir.

Reküperatörler yüksek sıcaklıklarda kullanıma uygundur. 600 C ve üzeri sıcaklıklarda kullanılan bu ekipmanlar, metalik reküperatörler ile 1000 C ye, seramik reküperatörler ile 1500 C ye kadar olan sıcaklıklarda kullanılabilir.

Cam, seramik, çimento, ergitme fırınları ve doğalgaz santrallerinde reküperatör kullanılabilir. Her atık ısı sisteminde olduğu gibi reküperatörlerin kullanılabilmesi için de elde edilen ısı enerjisinin faydalı kullanıma dönüştürülebileceği bir alan gereklidir.

Örnek Reküperatör Resimleri

Reküperatör yatırımının amortisman süresi kapasiteye, çalışma süresine, kullanım amacına bağlı olarak 3-11 ay gibi çok kısa sürelerdir.

Şekil: Bir buhar kazanı atık ısısının brülör besleme havasının ısıtılmasından kullanımının akış şeması

EPC (Enerji Performans Anlaşması) Modeli İle Uygulama Yapılabilir Mi?

VAT Enerji, enerji performans anlaşması ile birçok işletmeye reküperatör atık ısı sistemi uygulaması gerçekleştirmiştir. Bu model ile sistemin aylık olarak işletmeye kazandırdığı tasarruftan VAT Enerji, belirlenen oranda pay almaktadır. Böylelikle sistem kendi kendini ödemekte ve performans VAT Enerji tarafından garanti altına alınmaktadır. Böylece bedelsiz olarak projeler gerçekleştirilmiş olmaktadır.

Örnek Bir Projelendirmede Sistemin İncelenmesi

Bir endüstriyel işletmede 6 t/h kapasiteli Buhar Kazanı Arkası için düşünülen örnek reküperatör hesabı aşağıdadır. Bu reküperatör sıcak baca gazı ısısını alarak brülör beslemesinde kullanılan taze havayı ısıtma amaçlı kullanılacaktır.

Kazan yakıt miktarı                 :           35                    Nm³/h

Duman gazı miktarı                 :           385                 Nm³/h

Baca gazı giriş sıcaklığı            :           270                 °C

Baca gazı çıkış sıcaklığı           :           100                 °C

Hava giriş sıcaklığı                   :           35                    °C

Hava çıkış sıcaklığı                   :           105                 °C

Isıtılacak hava debisi               :           1.000              Nm³/h

Isıl kazanç miktarı                    :           20.000            kcal/h

Saatlik doğalgaz tasarrufu     :           2,42                Nm³/h

Yıllık doğalgaz tasarrufu         :           15.972            Nm³/yıl

Yıllık parasal tasarruf              :           13.576            TL/yıl

Proje yatırım bedeli                :           19.300            TL

Geri Ödeme Süresi                 :           1,4                   Yıl

(Yıllık çalışma süresi 20 h/gün, 330 gün/yıl olarak alınmıştır. Doğalgaz birim fiyatı 0,85 TL/m3 olarak kabul edilmiştir.)